ELMALILI HAMDİ YAZIR KENT MÜZESİ
Öğr.Gör.Hadi İSTANBULLU
Akdeniz Üniversitesi Elmalı Meslek Yüksek Okulu
Elmalı’ nın büyük kırsal turizm potansiyelini harekete geçirmek için ‘’Şehr-i Elmalı’’ adıyla yeni bir proje geliştirildi. Elmalılı Hamdi Yazır Kent Müzesi ni içinde barındıran perojede 4/11/2012 tarihinde ElmalılıHamdi YazırSempozyumu için ilçede bulunan katılımcılar Elmalı Kaymakamı Murat Çekmen ve halkın desteğiyle müze nin temeli atıldı. Temel Atma töreninde Elmalılı Hamdi Yazırın İstanbul dan gelen akrabaları da katıldı.
Müzeye dönüştürülecek tarihi ev, Elmalı İlçesiKaryağdı Mahallesi Selahattin Topçu Sokak’ da bulunmaktadır. Ev, 1938 yılında yaptırılmıştır. Badazlıların Evi diye anılan ev, mirasçıları tarafından ve Elmalı Kültür ve Turizm Derneği üyelerinin çabalarıyla Elmalı Belediyesi’ ne bağışlanmıştır. Ev restorasyon sonunda Müze olarak kullanılacaktır. Evin Mimar Özlem Durmaz tarafından restorasyon projesi yapılmış ve bu proje Antalya Koruma Kurulu’nca onaylanmıştır. Yapı köşe parselde bulunmakta olup, dikdörtgen şemalı ana yapı ve bahçe içerisindeki eski yapılardan oluşmaktadır. Ana yapı zemin kat ve birinci kattan oluşmakta ve 94 metrekare alana oturmaktadır. Yapının ana malzemesi yığma kerpiçtir. Çatısı alaturka kiremit kaplı kırma çatıdır. Yapının tamamı bir süre ev olarak kullanılmış, sonra 1889 dan beri Elmalıda faaliyet gösteren Ziraat Bankamızın Cumhuriyet döneminde şubesi olarak değerlendirilmiş,bir dönem de Elmalı Müftülüğü faaliyetleri bu tarihi binada yürütülmüştür.
Antalya’ ya 110 km. uzaklıkta bulunan Elmalı İlçesi’ nin tarihi, M.Ö. 5. ve 4. yüzyıllarda yaşamış olan Likyalılar ile başlar. İlçenin M.Ö. 2000-3000 yıllarına varan geçmişi araştırılmayı beklemektedir. Likya olarak anılan bölge, Roma ve Bizans İmparatorluğu' nun, Selçuklu Devleti’ nin, Teke Beyliği' nin ve Osmanlı İmparatorluğu' nun yönetiminde kalmıştır. Elmalı, özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde bölgenin en gelişmiş yöresi olarak kültür, sanat ve ticaret alanlarında çevresine zenginlik katmıştır.
Ne var ki sahip olduğu bu potansiyele rağmen ilçe bir turizm merkezi olamamıştır. Antalya ilçeleri içinde, gün geçtikçe yok olan, nadir Tarihi Elmalı konakları ile eşsiz Safranbolu benzeri bir potansiyeli bünyesinde barındırmasına rağmen aşırı betonlaşma, yüksek yapılaşmalarla tarihi kent silueti zarar görmekte, konakları da tekrar yerine getirilemeyecek bir durumda yok olmakla yüz yüzedir. Elmalı’ da yöresel mimari çalışmaları 1996 yılında Elmalı Kültür Turizm Dayanışma Derneği, Elmalı Belediyesi desteği ile Yıldız Teknik Üniversitesi’ nden Prof. Dr. Raha Günay yönetiminde bir grup bilim adamı ve öğrencinin titiz, özverili çabaları ile bazı evlerin röleve çalışmaları yapılmıştır.
İlçede Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’ nca tescil edilen 127 adet sivil mimarlık örneği yapı, 7 adet anıtsal yapı bulunmaktadır. 70 hektar büyüklükteki koruma altına alınan kentsel sit alanının Koruma Amaçlı İmar Planı çalışmaları yapılmış, Koruma Kurulu’ na 2008 yılında onaylatılmıştır. Kentsel sit alanına ilişkin 2006 yılında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yaptırılan ve ÇEKÜL Vakfı’ nın maddi destek sağladığı Pınarbaşı Hacı Haliller ve Helvacılar sokaklarına ait sokak iyileştirme projeleri bulunmaktadır.Projeleri hazır olmasına rağmen bazı konaklarda, maddi yetersizlikler ve ilgisizlikten restorasyon çalışmalarına başlanamamıştır.
Antalya’ nınnadir değerlerinden Tarihi Elmalı Konakları’ nın yok olmaktan kurtarılmasına bir başlangıç olması için Elmalı Kaymakamlığı, Elmalı Belediyesi ve Elmalı Meslek Yüksek Okulu, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Elmalı Kültür Turizm Dayanışma Derneği ve Elmalı Müzesi’ ninortak çabalarıyla geliştirilen bir proje ile tarihi bir konak yıkımdan kurtarıldı. Haziran 2012’ de başlayan proje 8 aylık sürede sonuçlanacak ve Elmalılı Hamdi Yazır Kent Müzesi olarak hizmet verecek.
Akdeniz Üniversitesi Elmalı Meslek Yüksek Okulu ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Arge Birimi “ Şehr-i Elmalı Projesi’’ ninproje aşamasında aktif görev aldı. Elmalı Kaymakamlığı KHGB (Köylere Hizmet Götürme Birliği)da ayni ve nakdi desteğiyle projede koordinatör ve teklif veren kurum olarak yer aldı. Elmalı Müze Müdürlüğü tarihi konularda ve gezi alanlarının tanıtım levhalarının hazırlanmasında destek verecek. Proje başarılı bulunarak, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’ ndan Turizm Mali Destek Programı çerçevesinde hibe almaya hak kazandı. Projede amaç, Elmalı’ da yok olmakta olan tarihi konakların korunmasında bir bilinç oluşturmak, Elmalılı Hamdi Yazır’ ın ev yaşamını ve kendisini anlatmak ve Elmalı’ nın yok olmakta olan tarihi bilgi ve dokümanlarını bir yerde toplayıp sergileyerek yok olmasını engellemektir. Bunun yanında gelecek kuşaklara Elmalı’ nın tarihi geçmiş mirasını da aktarmak hedefler arasındadır. Projenin diğer faaliyetleri de ilçe merkezindeki turistik değerlere rahatça ulaşılabilmesi için gerekli tanıtım tabelalarının hazırlanması, tanıtım broşür ve cd hazırlanması, web sitesi kurulması, Elmalı İlçesi Kırsal Turizm Platformu’ nun oluşturulmasıdır. Yöresel Turizm Fuarı’ na katılım ve ayrıca, Elmalı Kent Markası’ nın belirlenmesi için geniş katılımlı konferanslar düzenlenecektir.
Projede, Elmalı Kaymakamlığı-KHGB-Proje Koordinatörü olarak projenin yürütülmesinden sorumlu olacak, Elmalı Belediyesi , Elmalı Meslek Yüksek Okulu, Elmalı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve Elmalı Kültür ve Turizm Tanıtma Derneği ise iştirakçi olarak yer alacaktır. Elmalı’ da kent tarihini, kültürünü, önemli kişilerini tanıtan bir kent müzesinin yokluğu, ilçenin tanıtımı ve ziyaretçilerin bilgilendirilmesindeki yetersizlikler, halkın kırsal turizm konusundaki bilinç ve bilgi eksikliği, yok olmaya başlayan Tarihi Elmalı Evleri’ nin restorasyon ihtiyacı, projenin hazırlanmasında güdüleyici rol oynamıştır. Elmalılı Hamdi Yazır Kent Müzesi Projesi Antalya Koruma Kurulu’ ndan geçmiş, restorasyon ihalesi yapılmıştır.
8 ay gibi bir sürede tarihi ev restore ettirilecek ve Elmalı’ da bir konak kurtarılmış olacaktır. Benzer projelerin hazırlanarak diğer konakların da yıkımdan kurtarılmasıyla, Elmalı ve Antalya’da bir bilinç oluşturulacak ve Antalya’ ya, Safranbolu benzeri işlevsel bir kırsal turizm bölgesi kazandırılacaktır.
Bir Cevap Yazın
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.